Το Τμήμα ιδρύθηκε το 1967 ως Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και δέχτηκε τους πρώτους φοιτητές το 1972. Το 1995 με το ΠΔ 404/95 μετονομάστηκε σε Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών. Είναι από τα μεγαλύτερα τμήματα της Πολυτεχνικής Σχολής, με 32 μέλη ΔΕΠ διαφόρων βαθμίδων, 1500 περίπου φοιτητές και ετήσιο αριθμό εισαγομένων φοιτητών που υπερβαίνει τους 250.
Διαθέτει σύγχρονη εργαστηριακή υποδομή, η οποία ενδεικτικά περιλαμβάνει Υπολογιστικό Κέντρο, ισχυρό υπολογιστή με λογισμικό εικονικής πραγματικότητας, Μηχανουργείο εξοπλισμένο τόσο με συμβατικές εργαλειομηχανές (τόρνους, φρέζες), όσο και με μηχανές υψηλής τεχνολογίας (κοπής πλακών με laser, ηλεκτροδιάβρωση βύθισης, μηχανές ταχείας προτυποποίησης), εργαστηριακό εξοπλισμό δοκιμής υλικών σε εφελκυσμό, κάμψη/στρέψη, κόπωση, ερπυσμό, κρούση, διάβρωση, θάλαμο θερμικών κατεργασιών, μονάδες μεταλλογραφικών και μη καταστροφικών δοκιμών, καταγραφής παραμορφώσεων, φωτομηχανικής και θερμικής ανάλυσης, δυναμικής απόκρισης, παρασκευής σύνθετων υλικών, ανίχνευσης ατμοσφαιρικών ρυπαντών, αεροσήραγγες κ.λ.π.
Στο διάστημα 1977-2001 το Τμήμα χορήγησε 2076 διπλώματα Μηχανολόγου Μηχανικού, ενώ από το Δεκέμβριο 2001 χορηγεί ενιαίο δίπλωμα Μηχανολόγου και Αεροναυπηγού Μηχανικού. Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών θεσμοθετήθηκε με την Β1/817/26.11.93 απόφαση του ΥΠΕΠΘ και οδηγεί στην απονομή διδακτορικού διπλώματος, μετά από παρακολούθηση 6 μεταπτυχιακών μαθημάτων και την εκπόνηση πρωτότυπης διατριβής. Στην 20ετία 1983-2002, το Τμήμα χορήγησε 87 διδακτορικά διπλώματα. 21 από αυτούς τους διδάκτορες είναι σήμερα μέλη ΔΕΠ.
Η απόφαση για διεύρυνση του γνωστικού αντικειμένου του τμήματος με την ένταξη σε αυτό της αεροναυπηγικής επιστήμης αποτελεί στρατηγική επιλογή, η οποία στηρίχτηκε στις εξής διαπιστώσεις: α) Το τμήμα είχε ήδη αναπτύξει, στα πλαίσια χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων της ΕΕ, πολύπλευρες συνεργασίες με Ευρωπαϊκές εταιρίες του αεροναυπηγικού τομέα, όπως η Aerospatiale, η Dornier, η British Aerospace κ.α. β) Οι ειδικότητες μηχανολόγου και αεροναυπηγού μηχανικού έχουν μεγάλη γνωστική επικάλυψη. Πολλά μαθήματα των αντίστοιχων προγραμμάτων σπουδών είναι κοινά. Για το λόγο αυτό, στα περισσότερα ΑΕΙ του εξωτερικού που καλλιεργούν τον κλάδο, οι σπουδές μηχανολόγου και αεροναυπηγού συνδυάζονται στα πλαίσια ενός τμήματος. Στην Ελλάδα και οι δύο ειδικότητες είναι αναγνωρισμένες από το ΤΕΕ και έχουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα. γ) Λαμβάνοντας υπόψη το υπάρχον δυναμικό ΔΕΠ, το Τμήμα είχε τη δυνατότητα να υλοποιήσει το νέο πρόγραμμα αεροναυπηγικής με οριακή μόνο αύξηση αυτού του αριθμού (5 νέα μέλη ΔΕΠ). Με την επιλογή αυτή, το Τμήμα έθεσε τέρμα στην αρνητική για τη χώρα μας διάκριση να είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. χωρίς πρόγραμμα σπουδών αεροναυπηγικής Πανεπιστημιακού επιπέδου.